Salı, Aralık 03, 2013

RÖNESANS'TAN E-SKOP'A, ORADAN BAXANDALL ve DENİZ ŞENGEL'E…

Rönesans sanatı ile ilgili birşey ararken aklıma E-Skop geldi. Son zamanlarda en çeok beğendiğim yayınların başında geliyor… Bu yayını başlatan Ali Artun, pek sevdiğimiz Galeri Nev'in de kurucularından imiş…

E-Skop, çok akıl çelici. Bir şey ararken başka bir şey görüp takılma olasığınız çok yüksek! Nitekim,  şöyle başlayan bir metni sonuna kadar okumamak mümkün mü? Hele son iki hafta sonu "Kültürel Üretim ve Mülkiyet" gibi bir konu üzerine tartışmalara yeni katılmışken…

Sanat tarihinde para çok önemlidir.' 1972 yılında herkes, Rönesans resmi üzerine kaleme alınmış ilmî bir eserin ilk sayfasında okuduğu bu sarih ve dobra cümle karşısında şaşkına uğradı. 15. Yüzyıl İtalya'sında Sanat ve Deneyim: Stilin Toplumsal Tarihine Giriş başlığını taşıyan bu eser, ânında, üniversitelerin müfredatına girdi ve müzelerin kitap mağazalarındaki raflarda yerini aldı; Rönesans sanatı denince herkesin okuduğu ilk kitap olma özelliğini hâlâ koruyor. Cambridge Üniversitesi, Victoria & Albert Müzesi ve Warburg Enstitüsü’nde öğrenim görmüş, filolojiye ilgi duyan bir akademisyen olan yazarı Michael Baxandall, göründüğü kadarıyla, Rönesans sanatı gibi saygın bir alanın kapılarını tabir-i caizse barbarlara açmıştı. Soğukkanlı bir âlim üslubuyla şöyle diyordu Baxandall: 'Sanat tarihindeki önemli olgulardan biri de, malların konduğu muhafazaların ancak 19. yüzyıldan sonra standartlaşmış olmasıdır; bundan önce muhafazaların hiçbiri –ki fıçı, çuval ya da balya biçiminde oluyorlardı– diğerinin aynısı değildi, dolayısıyla bir muhafazanın hacmini hızla ve doğru şekilde hesaplama yeteneği, ticaret yapmanın temel koşullarındandı.' Tabii Baxandall bunları yazana kadar, malların nasıl muhafaza edildiğinin sanat tarihi açısından önemli olduğu kimsenin aklına gelmemişti…" (E-Skop, "Sanat ve Deneyim: 15. yy İtalyasında Gündelik Hayatla Sanatın Birliği" ) 
Michael Baxandal (Fotoğraf: Svetlana Alpers)

Bu yazı, Michael Baxandall hakkında yazılmış şu makalenin Elçin Gen tarafından yapılmış çevirisi. Buradan Baxandall'ın peşine düşüldü tabii. UC Berkeley'de efsane isimlerden biri iken 2008'de terketmiş dünyayı… Onun yukarıdaki yazıya da temel oluşturan ve Rönesans'ı anlamak isteyen herkesin ilk okuduğu "Painting and Experience in Fifteenth-Century Italy: A Primer in the Social History of Pictorial Style (1972)" kitabını ararken 2009'da aramızdan ayrılan Deniz Şengel'le karşılaştım. Ne kadar güzel bir insanmış. Ne kadar güzel izler bırakmış… Bırakırken "Önsöz"ünü bizzat Baxandall'ın yazdığı "On Beşinci Yüzyıl İtalyasında Resim ve Algı" başlıklı, Ece Şetvan çevirisi "O" kitaba da bir Sunuş yazıp, basılmak üzere Bilgi Üniversitesi Yayınları'na  bırakmış… 
İYTE- E.Bülten Deniz Şengel Özel Sayısı

Bu bilgiyi Kıvılcım Yavuz'un yukarıdaki sayfadaki yazıda ve dipnotunda gördüm:

"…Üzerinde titizlikle çalıştığı ve uzun yıllardır yayımlanması için uğraştığı ünlü sanat tarihçisi Michael Baxandall’ın On Beşinci Yüzyıl İtalyasında Resim ve Algı adlı eseri basılmayı bekliyor. [2] 
- - -
[2] Michael Baxandall, On Beşinci Yüzyıl İtalyasında Resim ve Algı, Michael Baxandall’ın Türkçe Basıma Önsözü ve Deniz Şengel’in Sunuş Yazısı ile, yay. haz. Deniz Şengel, çev. Ece Şetvan (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010’da yayımlanacak).

Bilgi Üniv. Yayınları'nı yöneten dostumuz, öğrencilerin deyimiyle "Fahri Baba" mı bekletmiş bu kadar bilemiyorum, yapmadığı iş değildir muhteremin çünkü, ama kitabın orada ve 2010'da basılmadığı muhakkak. Nitekim E.Skop bu konuda şu bilgi notunu düşmüş:

"Baxandall'ın 15. Yüzyıl İtalya'sında Sanat ve Deneyim kitabının Türkçesi, önümüzdeki dönemde İletişim Yayınları sanathayat dizisi kapsamında yayınlanacaktır."

Kim basacaksa bir an önce bassın ama…  Deniz Şengel'in anısına hiç değilse.
Yağmur gibi kitap basılan bir ülke olduk, yalan mı? Böyle içerikler bekletilir mi bu kadar? 

Hiç yorum yok: