“RHIZOME” ve “net-sanat”...

“Rhizome”u meraklıları mutlaka biliyordur. "Rhizome” -rizom, kök, yeraltı gövdesi-, adı gibi, için için gelişen yeni bir sanat dalını kendine konu edinenlerin kurduğu bir çevrimiçi (“online”) topluluk... Onlar, “yeni medya sanatı” ya da net-sanat” diye adlandırılan bu sanatı, “çağdaş sanatların yeni medya teknolojileri kullananı” diye tanımlıyorlar. “Rhizome”un etkinlikleri arasında iletişim ve ağ kurmanın yanısıra, yeni medya sanatçılarını, eleştirmenlerini, küratörlerini sunma ve “yeni medya sanatını gelecek için koruma” var. “Rhizome” o kadar da sanal değil. New York merkezli örgütlenme, Los Angeles başta olmak üzere, ABD’de çeşitli şehirlerde, Kanada’da, zaman zaman İngiltere ve Fransa’da “somut” etkinlikler düzenliyor. Müzik ağırlıklı olup, “Rhizome-Remix” başlığı altında çalışan grubu “Görsel Sanatlar Andy Warhol Vakfı” destekliyor. New York bazlı “Kültürel Simya” kavramsal sanatlar grubu ile işbirliği yapan “Rhizome OpenMouse” –AçıkFare- grubu da yine zaman zaman canlı etkinlikler düzenliyor.

“Rhizome”a girip bir kere üye olduktan sonra, dilerseniz, ücretsiz okuyabileceğiniz “Net Art News” başlıklı elektronik bültenlerinden gönderiyorlar. Her sayısında “bir sanatçı-bir etkinlikt”en sözeden bu bültene dünyanın heryerinden içerik akıyor.

Bilgisayar başındaki “net-sanat” izleyicilerinin, genellikle etkileşimli olacağı varsayılarak üretilen bu tür işlerden tad alabilmesi için, bilgisayar bağlantı hızlarının olabildiğince yüksek, bir elleri farede, dikkatle ekranda gezinip, neyi nerede “tıklayabileceklerini” iyi kestirmelerinin, ses ve hareketli görsel malzemeler için gerekli yazılımların önceden yüklenmiş olmasının ön-koşul olduğunu ekleyerek, işte bu hafta için kenara ayırdığım iki örnek...

“Dante’yi Yeniden Ziyaret”

Klasik edebiyatı net-sanat dünyasına getiren Polonyalı sanatçı Dariusz Nowak-Nova’nın “Dante Projesi”, yeni medyanın, mitlere, mitolojiye bakışımızı nasıl güncelleştirdiğine örnek oluşturan karmaşık bir site. Tıpkı bir rüya gibi, türlü canlandırmalara, metinlere ve seslere tanık olaraktan, web sitesinin katmanlarını tıklaya tıklaya dolaşmanın gerçek-üstü yanına dikkat çeken sanatçı, ziyaretçilerin yeni teknolojiler yoluyla daha fazla bilinçaltı deneyimi yaşayabileceklerini söylüyor. “Dante Projesi” birkaç yıl önce yapılmış “Inferno” ve geçen yıl yayına sokulmuş “Purgatorio” başlıklı bölümlerden oluşuyor.

“Merkez Kentin İçinden”

Steve Tanza; “Stanza”nın “Videobrasil Sao Paulo 2001”, “Porto 2001” ve “Cynet Art 2000” birincilik ödüllerini kazanmış projesi, sizi Londra’nın caddeleri, kuleleri, metrosu, kısacası “her yerinden” kaydedilmiş sesler eşliğinde, tanımlanması zor bir büyük kent gezintisine davet ediyor (Bu proje için “Shockwave” yüklemeniz ve 200’ün üzerindeki filme ulaşabilmeniz için durmadan “tıklamanız” gerekiyor). Londra sanki canlı bir organizmaymış, siz de onun, kılcal damarlarında dolaşıyormuş gibi hissediyorsunuz. Stanza, canlı organizmanın içindeki ağı anlatmak için bir metafor olarak sıkça büyük kent ağına başvurduğunu söylüyor. “Merkez Kent” ve “İç Kent” olarak iki ayrı bölümde izleyebileceğiniz projeye “info”dan başlamakta yarar var!

Yayın: 16 Mayıs 2002, Perşembe, Milliyet Kültür Sanat Eki

---